ਲੁਧਿਆਣਾ 22 ਮਈ 2025
ਸਿਵਲ ਸਰਜਨ ਲੁਧਿਆਣਾ ਡਾ. ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਵੱਲੋਂ
ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੀ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸਮੂਹ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕਾਫੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੀਟ ਐਗਜ਼ੌਸਟਨ (ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ), ਹੀਟ ਕ੍ਰੈਂਪਸ (ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ) ਅਤੇ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ (ਲੂ ਲੱਗਣਾ) ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ:
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦਾ ਕਹਿਰ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਵਰਗੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ 44 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 23 ਮਈ 2025 ਤੋਂ ਕੁਝ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੀ ਕਰੀਏ:
* ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ: ਭਾਵੇਂ ਪਿਆਸ ਨਾ ਵੀ ਲੱਗੇ, ਫਿਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ (ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ) ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਮਿਰਗੀ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਕਿਡਨੀ ਜਾਂ ਲੀਵਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵਧਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
* ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ: ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ, ਲੱਸੀ, ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਓ.ਆਰ.ਐਸ. ਘੋਲ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਜੂਸ ਵਰਗੇ ਘਰੇਲੂ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵਧਾਓ।
* ਘਰ ਅੰਦਰ ਰਹੋ: ਦੁਪਹਿਰ 11 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 4 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਹਰੀ ਕੰਮ ਸਵੇਰੇ ਜਾਂ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕਰੋ।
* ਹਲਕੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ: ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ, ਢਿੱਲੇ ਅਤੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ।
* ਸਿਰ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ: ਜਦੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਓ ਤਾਂ ਛੱਤਰੀ, ਟੋਪੀ, ਕੈਪ, ਤੌਲੀਆ, ਪੱਗ ਜਾਂ ਸਿਰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਕੋਈ ਕੱਪੜਾ ਜ਼ਰੂਰ ਵਰਤੋ। ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਨਗਲਾਸਿਜ਼ ਵੀ ਪਾਓ।
* ਹਾਈਡ੍ਰੇਟਿੰਗ ਭੋਜਨ ਖਾਓ: ਖੀਰਾ, ਤਰਬੂਜ਼, ਖਰਬੂਜ਼ਾ, ਸੰਤਰਾ, ਅੰਗੂਰ, ਅਨਾਨਾਸ, ਟਮਾਟਰ ਵਰਗੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ। ਛੋਟਾ-ਛੋਟਾ ਭੋਜਨ ਖਾਓ ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਖਾਓ।
* ਠੰਡਾ ਰੱਖੋ: ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਹਾਓ। ਘਰ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਪਰਦੇ ਬੰਦ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਖਿੜਕੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਹਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਹੋ ਸਕੇ। ਛੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਪਰਾਗ ਪਾਉਣ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
* ਦੂਜਿਆਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੋ: ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਜਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਓ।
* ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅਤੇ ਹਵਾਦਾਰ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰਹੋ: ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਹਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
* ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸਲਾਹ: ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਪੀਣ ਲਈ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਦਿਓ।
ਕੀ ਨਾ ਕਰੀਏ:
* ਸਿੱਧੀ ਧੁੱਪ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਨਾ ਰਹੋ। ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲੋ।
* ਸਖ਼ਤ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ: ਗਰਮ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਖੇਡਣ ਜਾਂ PT ਪੀਰੀਅਡ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਕਸਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ।
* ਤੰਗ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ: ਤੰਗ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾ ਪਾਓ।
* ਅਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ: ਅਲਕੋਹਲ, ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿੱਠੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟਿਡ ਡਰਿੰਕਸ (ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ) ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
* ਬਾਸੀ ਭੋਜਨ: ਬਾਸੀ ਜਾਂ ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
* ਬੱਚਿਆਂ ਜਾਂ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ: ਕਦੇ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਜਾਂ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹੀ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ ਨਾ ਛੱਡੋ।
ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੈੱਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ:
ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਸੁਸਤੀ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ, ਪਸੀਨਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ, ਬੇਚੈਨੀ ਜਾਂ ਤੇਜ਼ ਸਾਹ ਲੈਣਾ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੱਛਣ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆ ਨਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਕ:
* ਐਂਬੂਲੈਂਸ: ਡਾਇਲ 108 (ਮੁਫ਼ਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਪਾਂਸ ਸਰਵਿਸ)
* ਹੈਲਪਲਾਈਨ: 104 (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਜਾਣਕਾਰੀ / ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ / ਸਲਾਹ ਲਈ ਟੋਲ ਫ੍ਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਹੈਲਪਲਾਈਨ)
* ਸਿਵਲ ਸਰਜਨ ਦਫ਼ਤਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ: 0161-2444193
ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਸਾਡੀ ਤਰਜੀਹ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚੋ।
